آب

مقدمه

مترجم :ابوالفضل مددی

      آب منبعي  است كه همه موجودات زنده روي زمين را حفظ مي‌كند و يك عنصر اصلي توسعه  پايدار است وآب براي انسانها لازم وضروي است تا از سلامتي و تندرستي و زندگي سالم بهره مند  شوند و از توسعه اقتصادي و اجتماعي واقعي برخودارگردند , همچنين  اكوسيستم ها پيوندي ناگسسته با آب دارند .

     در طول تاريخ آب يكي از منابع نا محدود و مورد احترام بوده است . با وجود اين انسانها به بخش خيلي كمي از آب شيرين كره زمين كه در درياچه ها و رودخانه  وسفره هاي زير زميني به سهولت قابل دسترسي است وابسته بودند .رشد جمعيت وتوسعه شتابان اقتصاد و تشديد مصرف و استفاده نامطلوب از منابع آب در دهه هاي گذشته , منجر به عدم تعادل بين آب موجود و آب موردنياز گرديده است , اين عدم تعادل ,  بحران واقعي را در بسياري ازمناطق جهان بعلت كم آبي , آلودگي كيفي آب ,  تخريب منابع آب شيرين  گسترش داده است.

      پيش بيني  شده است كه تا سال 2025 تقريباً 3.5 ميليارد نفر تقريباً  6.5 برابر سال 2000 در كشورهاي دچار بحران آب زندگي كرده وكمتر از 1.1 ميليارد نفر به آب سالم دسرسي  داشته و تقريباً 2.5 ميليارد نفر از دسترسي  به سيستم هاي بهداشتي  مناسب محروم خواهند بود  واكثريت اين افراد در كشورهاي در حال توسعه زندگي  خواهند كرد . بيانيه مجمع هزاره سازمان ملل سال 2015  بعنوان سال هدف براي نيمي از جمعيت كه از حصول يا دسترسي به آب آشاميدني سالم محروم هستند تعيين كرد تا راهواره براي  بيش از نصفي از جمعيت در مناطقي كه از دسترسي به سيستم هاي بهداشتي محروم هستند  زندگي مي كنند باشد.      

      بحران آب  همچنين روي توسعه پايدار مناطق آسيا اثر گذاشته است .بدي  كيفيت آب بخصوص در كلان شهرها سبب شدة كه هم  بيماري  ناشي از  آب و هم تخريب  منابع طبيعي در مناطق پايين دست ايجاد شود.همچنين در اثر بهره برداري زياد از منابع آب  حاصلخيزي (تخريب كيفيت) زمين پايين آمده و باعث شوري آن مي شود وكمبود آب تاثير شديدي در دسترسي به غذا , سلامتي انسان , معيشت , توسعه اقتصادي دارد , فشار بحران آب قشر فقير را بسيار آسيب پذيرمي كند و در منطقه آسيا  و اقيانوسيه  تقريباً 60 درصد مردم جهان و حدود 70 درصد مر دم فقير دنيا ساكن هستند و حفظ محيط , و استفاده از منابع آب شيرين سالم ودرست از عناصر تعيين كننده براي توسعه اقتصادي ـ اجتماعي و كاهش فقر در اين منطقه است .

      فقرا نسبت به مسائل آب آسيب پديرتر هستند . مردم فقير دسترسي كمي به منابع آب و امكانات بهداشتي نسبت به ديگران دارند .به خوبي آشكار شده است كه مردم فقير براي بدست آوردن آب مورد نياز روزانه خود دست به مسافرت مي زنند , و زنان اغلب اين نقش را ايفا مي كنند . درنواحي كوهستاني دور افتاده نپال بسياري از جوامع فقيرآب مورد نياز خود را از منابع بالاي 15 كيلومتري (راه)  مي آورند.  و رسم رايج آن است كه زنان و دختران آب را از مسافت طولاني به دوش مي گيرند تا منزل حمل مي كنند.1 همچنين  مشاهده شده است كه فقرا در نواحي شهري و روستايي اغلب بصورت خصوصي پول براي هر مترمكعب آب مي پردازند و به غير از آنهاي كه از انشعاب آب همگاني استفاده  مي كنتند .

در بسياري از موارد كيفيت آب فراهم شده از كيفيت آب استاندارد شده براي آب آشاميدني پايين تر بوده و راضي كننده نيست .براي فقراي روستايي , كساني كه مشعيت آنها به سختي به منابع طبيعي وابسته هستند , كمبود منابع طبيعي بعلت بهره برداري زياد وآلودگي آب لزوماً دلالت به محروميت از منابع درآمدي  است و براي كاهش چنين فشارهاي ,توسعه روستايي بايد ترويچ و گسترش داده شود .بايد ياد آور شدكه مردم فقير بويژه در نواحي روستايي , نسبت به مصيبتهاب طبيعي منابع آب ,سيل وخشكسالي همچنان آسيب پذيرهستند .

      درحال حاضر فقرو تنگدستي در تمامي اشكال بطور عمومي درنواحي روستايي بيشتر از نواحي شهري وجود دارد . باوجود اين , در حدود دو دهه يا سه دهه آينده اكثريت جمعيت انتظار مي رود در نواحي شهري زندگي كنند و طرح هاي توسعه آينده بايد به  شهرنشيني توجه داشته باشد وگرنه يك فرد فقيرشهري مجبور به زندگي در محيط هاي ناسالم خواهد بود .

وجود مديريت آب سالم  درپيشرفت توسعه پايدار منطقه آسيا و اقيانوسيه و  وطرح شدن موضوعات ومسائل آب شيرين در كنفرانس‌هاي بين‌المللي و منطقه اي جهت  دست يابي مناطق به توسعه پايدار  اهميت دارد , براي مثال كمسيون اقتصادي -  اجتماعي آسيا و اقيانوسيه1  ,  كنفرانس اجرايي  براي توسعه محيطي  در آسيا و اقيانوسيه2  در سال 2000  برگزار كرد تا هماهنگي بين حفاظت منابع طبيعي و مديريت جامع منابع وابسته به آب شيرين ايجاد كند تا پاسخ گويي چالشهاي توسعه پايداربشود .به همين علت  نشستي در سطح وزرا  براي مديريت منابع آب شيرين كه از موضوعات كليدي توسعه پايداردر شهر پنم پن 3 درنوامبرسال 2001 برگزار شد و از دبير كل سازمان ملل جهت تقويت هماهنگي و پيوستگي  فعاليتها در محدوده سيستم  بين المللي , در مسائل و روشهاي  فراگير آب  دعوت شد .اين نشست درصدد بود به نيازهاي فزاينده جمعيت آسيا و اقيانوسيه بدون قرباني كردن پايداري مناطق و با منابع آب شيرين محدود و آسيب پذير, پاسخ دهد.

الف – وضعيت و چشم آنداز آينده

1- افزايش بحران آب

1-1- آب  بعنوان يك منبع محدود و آسيب پذير

  در بسياري از مناطق آسيا ,آب قابل مصرف بسرعت در حال كاهش و ميزان تخليه آب افزايش يافته  و سطح منابع آب زير زميني خيلي پايين آمده است و آب قابل مصرف در پايتخت كشورهاي آسيا به ترتيب حداقل 4200 متر مكعب  در سال  و يك كمي بيشتر از نصف ميانگين كه 7000 متر مكعب است . در در جنوب آسيا , درجنوب شرقي آسيا و شمال آسيا  سرانه آب مصرفي پيش ازاين كاهش يافته , به ترتيب تقريباً 70  درصد  , 60 درصد , 55 درصد بعد از سال 1950 خواهد رسيد ,پيش بيني مي شود درسال 2025، سرانه آب مصرف در پايتخت هاي اين منطقه بين 15 و 35 درصد خواهد بود كه كمتر از سرانه مصرف آب در سال  1950 است2 .در اين ميان بسيار بديهي است كه كشور ايران و افغانستان از كمبود مزمن آب بسيار رنج خواهند برد .

   منبع : بانك توسعه آسيا « آب براي همه : سياست آب در بانك توسعه آسيا »

در آسيا مقدار منابع آب تجديد شدني در داخل منطقه بسيار تغيير يافته است و براي مثال سرانه منابع آب داخلي تجديد شدني  در كشور مالزي 2100 متر مكعب , و دركشور سنگاپور 172 متر مكعب است كه بيانگر وضعيت  بسيار وخيم تركشور سنگاپور است  و اين كشور در  نشست جاري خواستار تامين مقدار آب شيرين از كشور مالزي شد 1.  حتي دركشورهاي كه منابع آب تجديد شونده كافي است , ممكن است كه مصرف بيش از اندازه و مديريت غلط منابع آب , بحران آب را افزايش دهد , همچنين در كنار اين عوامل ,  تغييرات آب وهوايي عاملي نيز  برروي آب قابل مصرف  منطقه تاثيرخواهد گذاشت . آيا بحران آب در آينده بوسيله يك روش مناسب كه  مرتبط به چگونگي مصرف و تهيه آن است مي‌تواند تخفيف داده ‌شود.

      تامين آب و سطح بهداشت , ميزان و درجه توسعه  اجتماعي يك كشور را نشان مي دهد . در حالت عادي , 20 درصد از جمعيت دنيا از دسترسي به آب آشاميدني سالم و 50 درصد  جمعيت نيز از دسترسي به سيستم هاي بهداشتي محروم هستند . از سال 1980 زمينه و زير ساخت بر اي تهيه آب آشاميدني سالم آماده شده  بود , اما آن نه توانست از  رشد جمعيت جلوگيري كند و فقر بهداشتي علت اصلي مرگ و مير و بيماري كودكان است و گزارش سال 1999 نشان مي دهد كه 4/3 ميليون مرگ ومير در سال  1998 ,كه  بيش از نيم آن كه بچه‌هاي كوچك است ناشي از  آب آلوده است و كشورهاي آسيا يي كه تقريباً 63 درصد جمعيت دنيا را در خود جاي دادند ازخدمات بهبود واصلاح منابع آب محروم هستند و همجنين حدود 80 درصد افراد اين كشورها  به خدمات پيشرفته بهداشتي دسترسي ندارند .

جدول 2 نشان مي دهد كه وضعيت منابع آب و سطح بهداشتي كشورهاي فوق الذكر باهم اختلاف دارند . افغانستان وكامبوج سطح پايين تري در هردو مورد منابع آب و سيستم فاضلاب بهداشتي دارند . سخنان رايج اين بود كه  منابع آب وسيستم بهداشتي در آسيا در طي سال 1990 بهبود پيدا مي كند ,ولي سيستم  بهداشتي تنها 48 درصد افراد را در برگرفت و اين ميزان بيانگر اين است كه جايگاه و سطح بهداشت آسيا  پايين تر از هر منطقه است .

2-1- افزابش تقاضاي  آب

 عموماًجمعيت  شهري نسبت به نواحي روستايي به منابع آب وسيستم بهداشتي از دسترسي بهتري برخوردارند و از آنجا كه 63 درصد ازجمعيت آسيا اكنون درروستاها زندگي مي كنند , بسيار ضرورت دارد كه  به خدمات اصلاح و بهبود آب  در نواحي روستايي توجه بشتري داده شود . با توجه به پيش بيني بايد گفت ,كه 55 درصد جمعيت روستايي تا سال 2030 در نواحي  شهري ساكن خواهند شد ، علت آن به  پيشرفت امكانات وابسته به منابع آب و سيستم بهداشتي در نواحي شهري ارتباط دارد وممكن نيست اين پيشرفت ها همگام با تغييردموگرافيكي حركت  بكنند . براي مثال درداكا پايخت بنگلادش , نياز آبي روزانه مورد نياز تقريباً  1400 ميليون ليتر است و افزايش يك درصد در مصرف و دوبرابرشدن جمعيت , منجر به افزايش نياز روزانه به 2660 ميليون ليتر تا 2025 خواهد شد كه دوز از امكانات و ظرفيت زير ساخت و تاسيسات شهر است .

      سازمان ملل در بيانيه هزار ه سوم اعلام كرد جمعيت شهرها تا سال  2015  به خدمات بهداشتي آب  متناسب دسترسي نخواهند داشت و آسيا براي مواجهه با 1.5 ميليارد جمعيت اضافي خود به امكانات سيستم بهداشتي قابل دسترس و980 ميليون اضافي به منابع آب قابل دسترس احتياج خواهد داشت 1كه به سرمايه

گذاري زيادي در بخشهاي آب و بهداشت براي رسيدن به چنين هدفي مورد نياز است , با وجود اين , ميانگين سرمايه گذاري در منابع آب و سيستم  بهداشتي در دهه هاي بعدي  حداقل خيلي پايين تر ازساير هزينه هاي دولتي بوده است  و اين سرمايه گذاري 3.6 درصد از كل سرمايه گذاري دولتي است2 . چنين

جدول شماره (2) : تامين آب و سيستم بهداشت در كشورهاي انتخاب شده در سال 2000

          ماخذ : سازمان بهداشت جهاني , تامين آب جهاني و گزارش ارزيابي  وضعيت , سال 2000

سرمايه گذاري نارسا و ناكافي مانع اصلي توسعه تاسيسات زير بنايي آب است كه هزينه بهبود و اصلاح سيستمها يا گسترش هزينه سودمندي توسعه , و روشهاي مديريتي , براي محرومين در كشورهاي مشخص مطرح خواهد كرد3 .

با وجود كاهش آب قابل مصرف  , تقاضا آب براي كشاورزي , صنايع  و مصرف خانگي  در منطقه افزايش مي يابد كه اين تقاضا  نتيجه رشد جمعيت و توسعه اقتصادي است . در منطقه آسيا و اقيانوسيه , بخش كشاورزي بيش  از ساير بخش هاي ديگر آب  مصرف مي كند . گذشته از اين آب بيشتري براي توليد اضافي غذاي , و براي  نگهداشتن جمعيت فزايند ه در منطقه ضروري است و در حدود 40 درصد محصولات زمين به آبياري نياز مند است و اين محصولات منبع توليد حدود 70 درصد مواد غذايي است1 . سرزمين آسيا 70  درصد از نواحي آبياري‌ شده دنيا را به خود اختصاص داده است،در بين كشورهاي آسياي سه كشور جمهوري خلق چين2  هندوستان و اندونزي, بزرگترين زمين آبي در جهان را دارا هستند . همچنين كشور پاكستان  درصدد است پروژه توليد غذاي مورد نياز خود را  دريك دوره كوتاه مدت تا سال 2010 به ميزان 11 تن  برساند , علت اصلي آن وجود كم آبي است . قابل ذكر است كه شيوه هاي رايج كشاورزي به آب زيادي نياز دارد و تامين غذا در منطقه به مقدار بسيار زياد به آبي بستگي دارد كه مي تواند به بخش كشاورزي اختصاص داده شود . درضمن ميزان آب قابل دسترس منطقه در آينده  تا درجه زيادي به اندازه زراعت آبي كه گسترش خواهد يافت وابسته است , وكشورهاي ديگري به آبهاي زيرزميني ,  بعنوان منبع اوليه آب وآبياري  وابسته هستند , افزايش تقاضا به مواد غذايي  باعث شده كه آبهاي زيرزميني بطور فزاينده اي بهره برداري شود و بهره برداري فزايند ه آبهاي زيرزميني  ِچرخهاي آب (سيكل هيدرو لوژيكي ) را ضايع كرده است به اكوسيستم هاي آب شيرين صدمه زده است سبب فرسايش وشوري خاك شده و نهايتاً سبب كاهش آب قابل دسترس وكاهش بهره وري غذا شده است. بنابراين لازم وضروري است كه اراضي آبي بيشتري توسعه داده شود تا پاسخ گوي  نقاضاي  فزايند گردد.

جدول شماره (1) : مقدار آب مصرف شده در بخشهاي كشاورزي , صتعتي , خانگي در تعدادي از كشورهاي آسيا و اقيانوسيه

ماخذ : موسسه منبع جهاني (  سال 2001 – 2000 )

بنابراين در گذشته  توسعه بيشتر سيستم هاي آبياري بزرگ پذيرفتني نبود ولي انتخاب آن براي توسعه پايدار آينده  نه فقط بخاطر محيط , بلكه بخاطر مسائل ونقطه نظرات اجتماعي و اقتصادي بوده است .

 در آسيا مقدار آب مصرف شده در خانواده و بخش هاي صنعتي به سرعت افزايش يافته است , باافزايش نرخهاي مصرف آب بين سالهاي 1995 و 2025 پيش بيني مي شود كه به حدود70 تا 345  درصد برسد 1 .به دنبال رشد اقتصادي , نوع زندگي مردم كه با مصرف مفرط آب شروع شده , و روند مصرف آب مردم در قسمت داخلي گرايش پرشتاب و سريعي داشته و در نتيجه مردم با تقاضاي فزاينده آب مواجه شده اند . ازسوي ديگرفرايند توليد صنعتي آب يسيار زيادي مصرف مي كند كه براي مقابل با مصرف فزايند ,يا بايد ذخيره شود و يا تكنولوژي نصفيه آب  مرسوم  شود . در كشورهاي چين , هندوستان و اندونزي و مالزي و فيليپين , ويتنام  مصرف آب لزوماً بصورت فزايند افزايش يافته و ازبين آنها كشور چين به سرعت بسوي صنعتي شدن حركت مي كنند 2  كه به آب زيادي جهت مصارف مختلف نيازمند است . پيش بيني اوليه  نشان  مي دهد رشد اقتصادي در آينده باعث شده كه , منطقه به آب بيشتر , بخاطر توسعه صنعت و رشد جمعيت , نياز خواهد داشت وهمچنين تقريبا نصف جمعيت آسيا  تا 2030 در نواحي شهري ساكن خواهند شد كه بيان كننده اين است كه بحران آب بسيار طاقت فرسا خواهد شد اين افزايش تقاضاي آب در تمام بخشها ,  حتي با وجود اينكه منابع آب محدود هستند ,  باعث كشمكش ميان بخشها حتي  در داخل هربخش برسر مقدار آب اختصاص داده شده خواهد شد . در آسيا و بسياري از كشورها  ازمنابع آب حوزه هاي رودخانه بين المللي سهمي دارند افزايش مصرف خانگي دركنار بحران آب به صورت بالقوه باعث كشمكش ميان كشورها بر سر رودخانه هاي بين المللي خواهد شد . از طرف ديگر رقابت براي تهيه آب باعث فراهم  شدن فرصت هاي همكاري در تخصيص و تقسيم  منابع آب خواهد شد  .

3-1- تخريب و آلودگي كيفيت آب

تخريب و آلودگي كيفي آب بعنوان يك از مسائل محيطي خطرناك در منطقه , بويژه در شهرهاي برزگ و ساير مناطق است . نياز زيستي به اكسيژن (BOD)1 در رودخانه هاي آسيا 1.4 برابر و بيشتر , مقدار مواد معلق در آن 4 برابر وبيشتر , نسبت به متوسط جهاني است  . همچنين آب رودخانه هاي آسيا 3 برابر و  بيشتر به باكتري آلوده است درنتيجه تلف شدن انسان نسبت به ميانگين جهاني آن  10 برابر  بيشتر ازسطح سازمان همكاري اقتصادي وتوسعه2 است3 .لذا فقر كيفي آب , جوامع را تحت فشار قرار داده و منجر به  كاهش مقدار آب شيرين در دسترس, مسائل و مشكلات تندرستي  و سيستم بهداشتي و  تخريب اكوسيستم آب شده است . علت اصلي آلودگي  و تلف شدن و هرز شدن آب , بواسطه  مصرف خانگي و صنايع وكشاورزي است , اما طبيعت نيز آلودگي هاي مختلف درميان مناطق ايجاد مي كند و انباشته شدن مواد آلوده در درياچه و رودخانه ها يك مسئله بحراني در ميان كشورهاي آسيايي است و علت اصلي آن  وجود  گاز ازت , فسفر  در محتوي كودهاي شيميايي است . در آسياي آلودگي آب به وسيله فلزات سنگين و مواد شيميايي سمي كه  از صنايع و زراعت پخش شده , بسيار خطرناك و جدي است  , بطوري كه در اين منطقه آلودگي آب سطحي به سرب 20  برابر و بيشتر نسبت به سطح آبها در ساير4 كشورها است ,كه عمدتا از صنايع پخش  مي شود5.  وجود مواد آرسنيك در آبهاي زيرزميني  يك تهديد جدي براي مردم بنگلادش وبعضي  قسمت‌هاي مجاور هندوستان مي باشد  و آكنون آلودگي آرسنيك يك تهديد مهم فزاينده براي تندرستي انسان در ناحيه در چندين كشور منطقه محسوب مي ‌شود 1(نشست گروهي كارشناسان درمورد آلودگي آبهاي زيرزميني با آرسنيك،  ماه مي  سال2000 ) .در ژوئن سال  2000 مقامات رسمي بنگلادش اعلام كردند كه در حدود 80 ميليون جمعيت به عبارتي  بيشتر از 65 درصد جمعيت كشور در نواحي زندگي مي كنند به  آرسينيك آلوده است2 واين براي كشوري بنگلادش كه به آبهاي زير زميني متكي هستند  و95 درصد از آب آشاميدني مورد نياز از اين آبهاي زيرزميني تامين مي شود فاجعه آميز است و آلودگي آرسينيك يكي از  عمده ترين عامل محدوديت وتوسعه نيافتگي كشور است .  

ب - واكنش هاي  منطقه اي و بين المللي

1- واكنش هاي بين المللي

مال دئل پلاتا در دوبلين و ريو1 - تهيه آب براي مردم و محيط زيست  

علي‌رغم اهميت حفظ و نگهداري از منابع آب شيرين ، فقط از سال 1970  سياست‌گذارهاي جهت شناخت ارزشهاي اجتماعي اقتصادي و محيطي آب  شروع شد وسال 1977  نقطة‌ شروع گفتگوي بين‌المللي روي آب شيرين , دركنفرانس ملل متحد  درمال دئل پلاتا  بود ،كه در ابتداي جلسة‌ منحصراً  بين دولتين در مورد آب گفتگو گرديد و نتيجه كنفرانس در بيانيه اي تحت عنوان تامين آب آشاميدني بين المللي و بهداشت طي دهه 1981 تا 1990 به مجمع عمومي سازمان ملل منعكس شد واز اين زمان به بعد كوشش‌هاي بين‌المللي و ملي شروع شد كه به دنبال اين اقدامات وضع منبع آب  بهبود يافت وتلاش شد تا سيستم هاي بهداشتي از نقطه نظر سالم بودن آب آشاميدني براي 80   از درصد  جمعيت درحال انفجار جهاني فراهم شود كه نتيجتاً  امكانات بهداشتي براي 50 درصد از جمعيت تامين گرديد با وجود اين ,كشورهاي در حال توسعه نياز به بهبودي مؤثر وضعيت خود مي باشند.

درمال دئل پلاتا گفتگو در مورد تامين آب براي مردم بيشتراز تامين آب براي محيط زيست متمركز شده بود ولي در سال 1992 در كنفرانس بين المللي آب و محيط زيست در دوبلين , ايرلند مديريت آب شيرين از نقطه نظر محيط زيست و توسعه مورد بررسي قرار گرفت .

در اين كنفرانس، كم آبي و استفاده نامطلوب از آب شيرين به عنوان يك تهديد جدي متداول براي توسعه پايدار و حفاظت از محيط زيست شناخته شد .چهار اصل اساسي براي نگهداري و حفظ منابع آب شيرين، براي فعاليت آينده به  اصول دوبلين معروف شده بودكه در كنفرانس  پذيرفت شد. اين اصول حركت و نشاني براي مديريت منابع آب شيرين بود ( رك به چارچوب 1 )

اصول دوبلين يك ايدة‌ اساسي از مديريت جامع منابع آب معرفي نموده بود كه عموماً  از تلفيق مديريت جامع منابع آب و زمين مشخص ‌شده است در اين اصول توجه ويژه اي  به مشاركت نقش زنان در مديريت آب , و شناخت آب بعنوان كالاي اقتصادي 1  شده  بود و امروزه  مفهوم مديريت جامع منابع آب  2 كليدي براي مديريت آب درزمان حال مي باشد . 

كنفرانس ريو بدنبال  نتايج كنفرانس دوبلين برگزار شد .در اين كنفرانس , در  فصل  18  و جلسه  21 حفاظت از كيفيت و تامين منابع آب شيرين مطرح شد :  براي مديريت توسعه و استفاده از منابع آب شيرين از يك ديدگاه جامع استفاده شد و از آب شيرين  بعنوان يك مولفه اصلي آب كره زمين و يك  قسمت اصلي از كل اكوسيستم زمين و يك ضرورت در تمام جنبه هاي زندگي تعريف گرديد و در اين فصل ,  برنامه هاي به شرح ذيل  براي حفاظت از منابع آب شيرين مناطق تعريف گرديد وتاكيد شد كه تاسيسات  و ملزومات كافي آب با كيفيت خوب ساخته شود تا تمامي جمعيت بتواند در اين سياره خاكي به حيات ادامه دهد. 

1-1- رئوس برنامه :

1- مديريت توسعه جامع منابع آب

2- ارزيابي منابع آب

3- حفاظت از منابع آب , كيفيت آب , اكوسيستم آب

4- فراهم كردن آب آشاميدني و سيستم بهداشتي

5- توجه به نقش آب در توسعه پايدار شهري

6- توجه به نقش آب در توسعه پايدار غذا  و توسعه روستايي

7- توجه به تاثير تغييرات آب وهوايي روي منابع آب

2-1- بعد از دوبلين و ريو منابع آب شيرين بعنوان موضوع اصلي جهان 

      اگرچه دستور جلسه 21 شامل يك فصل كه به منابع آب شيرين توجه و علاقه نشان مي دهد , ولي دراين كنفرانس توجه كمتري نسبت به تغييرات آب وهوايي  و زيست شناسي شده است . فقط بعد از كنفرانس ريو ,آب شيرين درخور يك مسئله عمده ومهم در دستورجلسه جهاني شد . در سال 1997 دركنفرانس وزراي محيط زيست , مسئله آب شيرين بعنوان يك اولويت منطقه اي براي عمل كرد مدوام در راستاي توسعه پايدار به رسميت شناخته شد و در جلسه اي , گروههاي متخصص سازمان ملل , براي مديريت منابع آب شيرين به ديدگاههاي استراتژيك مشتركي رسيدند و درسال 1998 درنشستي كمسيون توسعه پايدار 1يك روش استراتژيك براي مديريت منابع آب شيرين كه برپايه گزارشهاي گروه متخصص پذيرفته شد و نتيجه آن هفت برنامه مهم منطقه اي كه درطول  جلسه 21 معين وتعريف  شد وكمسيون توسعه پايدار در تصميم قطعي  , مديريت توسعه و حفاظت  از آب بعنوان يك هدف مهم و استثنايي وكمكي براي ريشكن كردن فقر و تامين بيشتر مواد غذايي  مورد توجه قرار داد  , همچنين اعلام كرد كه اهميت همكاري منطقه اي و بين المللي روي موضوع آب شيرين براي حمايت از اقدامات و فعاليتهاي منطقه اي و ملي و محلي  مورد توجه قرار گيرد  .

      انگيزه ديگري براي مذاكره در مورد آب شيرين بعداز كنفرانس ريو در دومين نشست جهاني آب2 دركشور هلند بود كه در سال 2000برگزار شد ,كه دراين نشست سه الگو براي جهان ارائه شده بود :« نگرش جهاني آب 1»  بوسيله كمسيون جهاني آب  2, « چارچوب عمل3», « بوسيله مشاركت جهاني آب4 » و  بيانيه وزراتي هيگ( Hague).

 اين نتايج , كنفرانس جهاني آب را  قادر نمود تا آگاهي جهاني و بين المللي را در مورد بحران آب اقزايش دهد و تلاش و كوشش براي استفاده پايدار و توسعه منابع آب افزايش يابد ( ر,ك چارچوب 2 ) .  بعداز نشست جهاني آب مذاكره هاي بين المللي به انجام  و  اجراي مفادمديريت جامع منابع آب4 بصورت مذاكرات بديهي بود متمركز شد وسومين نشست جهاني آب در ژاپن در مارس 2003 برگزار شد و در اين نشست پروسه هاي پيشرفت برنامه هاي اجرايي در هر يك ازسطوح تعيين گرديد .

چارچوب5 2 - تشخيص رقابت ها در نواحي كه آب ضروري است

الف - راهنما تشخيص و شناخت مناطق بحران در اعلاميه وزرا

1- احتياجات به جلسات اصلي و  پايه اي

2- تامين منابع غذايي

3- حفاظت از اكوسيستم

4- تقسيسم منابع آب

5- مديريت ريسك

6- عاقلانه بودن هيئت حاكمه آب

ب - اولويت تشخيص نواحي از ديدجهاني آب

1- محدوديت توسعه آبياري كشاورزي

2- افزايش باز دهي آب

3- افزايش ذخيره آب

4- اصلاح نهاده هاي مديريتي منابع آب

5- افزايش همكاري در حوزه هاي رودخانه اي بين المللي

6- ارزش نقش اكوسيستم

7- تقويت وپشتيباني فني آوري

      3-1- كنفرانس آب شرين  بن مقدمه نشست اجلاس سران در ژوهانسبورگ 

      براي ايجاد تحرك در جلسه سران ژوهانسبورگ در بخش آب , كنفرانس بين المللي در مورد آب شيرين در شهر بن در مركز جمهوري كشورآلمان از سوم تا هفتم دسامبرسال  2001 , تحت عنوان , آب يك كليدي براي توسعه پايدار, برگزار شد .

      كنفرانس اقدامات ضروري خود را تحت سه عنوان « نظارت  » , «بسيج امكانات و منابع مالي » و « ايجاد ظرفيت اعلام كرد » . طي پيشنهاداتي از كشورها خواست كه « تا سال 2005 بايستي در پروسه  طرحهاي مديريتي توسعه منابع آب » با سايرموافقت نامه هاي بين المللي همكاري داشته باشند و همچنين با مذاكراتي كه از سال 1996 با مشاركت كارشناسان خبره و متوليان سازمان بين المللي كه وابسته به منابع آب شيرين درباره تغييرات آب وهوا ,تجارت ,سرمايه گذاري انجام شد ه هماهنگي داشته باشند . همچنين در بيانيه هزاره توصيه هدفمند و استراتژيك در مورد آب آشاميدني ارائه شد زيرا تا سال 2015 نيمي از افراد به خدمات و آب بهداشتي با كيفيت خوب دسترسي نخواهند داشت و تاكيد شد كه سرمايه گذاري روي آب و تامين اعتبار مورد نياز شامل كمك هاي مالي  ملي و بين المللي بايد افزايش پيدا كند و همچنان تعرفه آب بعنوان ضابطه اصلي در كنفرانس ايجاد و در نظر گرفته شود و در اين رشته  ظرفيت و دانش , روي سه ناحيه متمركز گردد  . در مورد نقش آب به كودكان  , آموزش و تعليم داده شود و به نقش دخيزه سازي انبوه آب وبه نقش سازمانهاي آب وهمچنين  به افزايش ظرفيت وتقسيم  علم و نو آوري تكنولوژي بين كشورها توجه ويژه شود .

2-2- واكنش هاي منطقه اي

 1-2-  كنفرانس اجرايي در مورد محيط زيست و پيشرفت در آسيا و اقيانوسيه ، 2000 و سياست منطقه اي پم پن روي توسعه پايدار براي آسيا و اقيانوسيه

      آب شيرين عمده ترين مسئله در ميان مسائل اولويت دار براي ناحية آسيا وآقيانوسيه هستند .در چهارمين كمسيون اقتصادي – اجتماعي آسيا و اقيانوسيه,1 كنفرانسي كه در سطح وزرا كه در مورد محيط زيست و توسعه پايدار آسيا و آقيانوسيه2 در سال  2000 برگزار شده بود به وجود منابع آب شيرين يك  عامل ضروري ولازم براي رسيدن به توسعه پايدار منطقه اي تاكيد شده بود و براي اين كار برنامه اي عملي براي سال 2001تا 2005  در بخش آب با هدفي  به شرح زير تهيه شد :

      براي ترويج و گسترش توسعه پايدار , استفاده از آب شيرين كه تمام جنبه هاي مصرف در برگيرد,  تامين امنيت آب و كاهش بحران آب , نگهداري , حفظ و حراست از اكوسيستم منابع آب شيرين كه مطابق با نيازهاي توسعه در يك حالت پايدار باشد بايد تحقيقات استراتژيك توسعه  داده شود3 .

در اين برنامه براي نواحي چهار اولويت  به شرح ذيل تعريف شده است  :

1- براي بهبود واصلاح مديريت  جامع منابع آب1 از برنامه ريزي و مديريت استراتژيك , و مديريت موثر تقاضا, مشاركت عمومي بهتر ,  پيشرفت سازماني , از قانون و ساختار وروشهاي كالبدي شامل مكانيزم قيمت گذاري استفاده شود

2- بودجه براي توسعه و ترقي دانش در تمام سطح ملي و برون منطقه اي و براي منابع آب هاي سطحي و زير زميني مشخص شود تا اجازه ايجاد امكانات واقعي آب را بدهد

3-   افزايش و توسعه منابع آب و حفاطت از منابع طبيعي

4-   اصلاح و بهبود كيفيت آب هاي سطحي و زير زميني از طريق توسعه اطلاعات

      در اين برنامه، مطابق با بيانيه هزاره , هدف تامين آب  سطحي تا سال 2015 به عنوان يك هدف كوتاه‌مدت تصريح شده بود و آمايش ملي آب و اجراي برنامه ,  افزايش ظرفيت براي برنامه‌ريزي و مديريت مؤثر, وتوسعه و پيشرفت استراتژي‌هاي مديريت  جامع منابع آب براي نقاط بحران , فعاليتهاي ملي كوتاه‌مدت توصيه‌شده بود. در اين مكانيزم اجرايي ,  معرفي ارزش آب و ترويج مشاركت بخش خصوصي بعنوان يك ابزار براي گسترش دادن مديريت مؤثرآب شناخته‌شده بود . در مورد برون منطقه اي و هم‌كاري ناحيه‌اي در بخش آب، برنامه اي براي تامين تكنولوژي وكمك مالي, مخصوصاً درنواحي كه نظارت بر كيفيت آب ، عمليات فاضلاب، استفاده دوباره آب, چرخه هيدرولوژي , بازيابي آب , ايجاد بانك اطلاعاتي, منابع غيرآلوده , تكنيك پاكسازي براي رودخانه ها و درياچه ها،تهيه شده بود و اين برنامه نيزتوسعه مبادله اطلاعات و انتقال تكنولوژي و شناخت ناحيه وبرون ناحيه اي و برنامه هاي حفاظت از آب را نيزدر برمي گرفت .

      در نوامبر 2001، كمسيون اقتصادي – اجتماعي آسيا و اقيانوسيه،1 با همكاري ساير سازمان‌هاي بين‌المللي و ناحيه‌اي، چارچوب منطقه اي پم پن را براي توسعه پايدار بعنوان بند يازدهم بيانيه از مجموعه بحث‌ها ي مهم مربوط به  فرايند آماده سازي منطقه اي در نشست ژوهانسبورگ تدوين نمود كه در اين چارچوب انتخاب شده منابع آب شيرين به عنوان يك سياست كليدي در نظر گرفته شده و يك برنامه عملي و اجرايي ارائه شده بود و نيزبه تامين آب درآسياي مركزي و دولتهاي جزيره اي كوچك توسعه يافته كه با كم آبي مواجه است, توجه ويژه نموده بود و امروز ابتكار عمل فعاليتهاي برون منطقه اي روي منابع آب شبرين و اجراي خط مشي و پافشاري دولتها براي مواظبت عمده از منابع آب و توسعه پايدار بعنوان يك احتياج انساني جاي خوشحالي است .

2-2- سياست بانك توسعه آسيا

      سازمانهاي مالي همچون  بانك جهاني و بانك توسعه آسيا2 , سياست هاي مالكيتي آب , مبني بر شناخت احتياجات ضروري براي رسيدن به اقتصاد بخشي و جامع در بخش آب را تنظيم كردند .

      درسياست بانك توسعه آسيا , هدف بطور بديهي مكانيزه شده بود همچنين جستجو براي توسعه مفهوم آب از لحاظ زندگي اجتماعي و كالاي اقتصادي جهت حمايت منصفانه از رشد اقتصادي و كاهش فقر كه از احتياجات فزاينده مديريت دقيق بود گتسترش  داده بود2 . در كنار سياستهاي كاهش فقر , بانك به همان خوبي سياستهاي توسعه آب توسط بخش خصوصي را نيز ارائه داده بود كه در هفت اصل كه به شرح زير بيان شده است :

1-  توسعه تمركز ملي روي ترميم و بهسازي بخش آب

2-  آموزش مديريت جامع منابع آب مبتني بر ارزيابي  منابع آب فراگير و متمركز كردن پشت سرهم سرمايه گذاري در حوزه هاي رودخانه

3-  اصلاح و توسعه خدمات تحويل آب , مشخصا ً  تهيه آب و مراعات اصول بهداشتي ( شهر وروستا )  , آبياري و زهكشي

4-  آموزش نگهداري وحفاظت از منابع آب و افزايش كارايي سيستم

5-  توسعه همكاري منطقه اي و افزايش استفاده متقابل از سهم منابع آب داخل و بين كشورها

6- تسهيل  مشاركت در مبادله بخش اطلاعات و تجربه  آب 

7- اصلاح نظارت

      بانك توسعه آسيا  در اصلاح و بهسازي بخش آب با چندين كشور در اين منطقه مثل كشور چين , LPD  , سري لانكا , ويتام , همكاري مي كند . اين بانك در كشور سري لانكا از تاسيس موسسه  منابع آب ملي1  با مشاركت اعضاي دولتي و غير دولتي پشتيباني مي كند كه اين موسسه منابع آب ملي2يك خط مشي وسيع وفراگير , شامل يك قانون و اصلاح و بهسازي بخش  سازماني , كه در هيئت دولت  تاييد شود آماده كرد .2 دركشور چين بانك آسيا به دولت در انجام مطالعات فراگير و جامع جهت انتخاب  استراتژيك براي بخش آب كمك مي كند . و اين بانك همچنان از كميته مشورتي فني در جنوب شرق آسيا در راستاي مشاركت جهاني آب جهت  تنظيم و اصلاح  برنامه كاري براي جنوب شرقي آسيا تهيه شده است  , حمايت مي كند.

3-2- فعاليتهاي منطقه اي مشاركت جهاني آب – اقدامات سازمانهاي غير دولتي ( ان جي او1 )

      بعداز معرفي يك چارچوب عملي براي تامين آب درنشست جهاني آب2  , مشاركت جهاني آب3  فعاليتهاي منطقه اي را بجهت توسعه ازطريق تهيه برنامه مطابق با شرايط محلي تقويت  نمود, همچنين بواسطه كميته هاي مشورتي فني4منطقه اي مشاركت جهاني آب5 از مديريت جامع منابع آب  جهت شركت در فعاليتهاي  اجرا ي  در آسيا حمايت كرده , بطوريكه  در آسيا و كشور چين , جنوب و جنوب شرقي آسيا سه كميته مشورتي وجود دارد .

      با اين ابتكاركميته مشورتي فني جنوب شرقي آسيا 6يك موسسه مشاركت آب كشوري 7 براي مبادله اطلاعات و تجربه مديريت جامع آب  تاسيس كرد وكشور مالزي نيز قبلاً  موسسه مشاركت آب كشوري ايجاد نموده و  مشاركت كشوري را جهت شبكه ظرفيت سازي كسب نموده بود و در اكتبر سال 2001 , ساير اعضا ,كشورهاي چون اندونزي , فيليپين , تايلند , و ويتنام  ظرفيت شبكه  مشاركت خودشان را  در سال 2002 ايجاد كردند و اين كميته درجنوب شرقي آسيا از تدوين برنامه هاي عملي ملي اعضا حمايت مي كند و ظرفيت منطقه اي را براي مقابل با بحران آب در منطقه با افزايش فعاليتها فراهم مي كند.

ج-  سياست و برنامه هاي كليدي براي حفظ ونگهداري از منابع آب شيرين در آسيا و اقيانوسيه

      وضعيت آب در بسياري از مناطق دنيا بسيار خطرناك مي باشد  و آسيا و اقيانوسيه نيز در اين مورد هيچ تفاوتي با اين مناطق نخواهد داشت همچنان كه ما مي بينيم  آب در بسياري از قسمت هاي مناطق دنيا در شرايط بحراني چه از لحاظ  مقدار وچه از لحاظ  كيفيت قرار دارد . استفاده شديد ونا مطلوب از منابع محدود  آب ,  اكوسيستم آب شيرين را آسيب پذير نموده و منابع زمين را ويران خواهد كرد و نتيجه آن بحران  آب هموار  ادامه خواهد يافت . آلودگي آب بطوررايج ودر بسياري از موارد در مناطقي كه  تامين آب  و خسارات انساني بسيار شديد وسخت شده مشاهده مي شود  باعث عدم تعادل بين آب قابل دسترس و تقاضا شده و كشمكش براي آب  در اغلب و در تمام سطوح , بعنوان  مثال بين كشورها , بين شهرها و نواحي روستايي و ميان اعضاي جوامع بوجود آمده در كنار آن مصيبت‌هاي طبيعي از قبيل سيل و  خشك‌سالي  , بخصوصاً  فقرا ,  اغلب كساني  در نواحي حاشيه‌اي زندگي مي‌كند تهديد مي كند  و هنوزهم  منبع آب و سيستم هاي بهداشتي  احتياج به اصلاح دارد تا تمام مردم بتوانند از زندگي سالم و تواما با تندرستي  لذت ببرند.ولي  رشد مداوم جمعيت و اقتصاد در مناطق, بحران آب را مطمنئا تشديد مي كند  و آن يك مانع اصلي و عمده  در برابر توسعه پايداراست.

      قابل ذكر است كه  ريشه بحران جاري آب عدم استفاده  پايدار وعدم  مديريت منابع آب وبه طبيعت متنوع آب، سياست اقتصاد بخشي بستگي دارد پس بايد بيشتر روشهاي جامع اتخاذ شود واين روشها جايگزين اقتصاد بخشي متداول شود و  براي مقابله با تغييرات و مسائل پيچيده آب , نقاطي به شرح ذيل اشاره ميشود كه بايد در عملي كردن و تحققي نمودن مديريت توسعه پايدار آب بايد مورد توجه قرار     گيرد :

1- ارزيابي

• ارزيابي  كميت وكيفيت آب

      دراين فرايند برنامه ريزي و اجراي سياست آب , ارزيابي كيفيت آب يك عنصري اساسي و ضروري است . مطالعات اخير پيش بيني  نموده  بحران منابع آب در آينده باعث  مي شود كه در بيشتر مناطق و كشورهاي اقيانوسيه, سياستهاي ويژه جهت برنامه ربزي و مديريت وارزيابي آب تعيين  شود . ارزيابي كيفيت آب در روي زمينه هاي مقرر همچنان براي برنامه ريزي مناسب و مديريت آب ضروري است .

• ارزيابي جامع منابع آب در يك حوضة‌ رودخانه (بسترهم بافت) 

      ارزيابي جامع مديريت منابع آب  يك فرايند  براي اصلاح وبهبود  مديريت رايج غير پايدارآب است .براي كمك به  ارزيابي جامع مديريت منابع آب ضروري است كه  ارزيابي جامعي از  منابع آب  و روش  اداره منابع آب دربستر حوضه هاي رودخانه اي كه از شكل و يژگيهاي طبيعي يكسان دارند صورت  گيرد واين  ارزيابي  به ما درك بهتر ازرابطه متقابل بين آب وكاربري زمين, و يك محيط  پيشرفته و با توسعه پايدار خواهد داد .

·       ارزيابي  اجتماعي-اقتصادي نقش آب در توسعه پايدار

      همچنانكه آب با جنبه هاي مختلف زندگي انسان ارتباط دارد , ضروري است تا نقش هاي آب نه فقط روي محيط بلكه روي نظريه اجتماعي ـ اقتصادي تعيين نماييم . شدت تغيير كاربري اراضي ( شامل گسترش نواحي شهري )  يكي از راههاي كليدي ارزيابي جامع براي نواحي مورد نياز است .دراين راستا بايد تاثير  بحران آب براي مناطق فقير مورد مطالعه قرار گيرد .

·       پيش بيني راههاي مبارزه با آسيب پذيري ,ناشي از تغييرات آب وهوايي

      فراهم‌بودن مقدارآب درناحيه در معرض عوامل  متغييرآب و هوايي است .حداكثر حوادث مثل سيل و خشكسالي , همچنان افزايش درجه حرارت و وجود مناطق حاره درآسيا , در ايجاد تغييرات آب وهوايي موثر است .  براي مقابله با آسيب پذيري ,نياز به  ارزيابي علمي و پيشرفت توسعه است  .

·       ارزش و بهاي آب

      همچنان آب يك منبع خيلي كمياب است , قيمت گذاري ارزش كامل آب بعنوان يك راه و روش مديريت آب شناخته مي شود , به هر حال قيمت گذاري ارزش كامل مي‌تواند  فقرا را مجبور كند هزينه  بيشتر براي دسترسي كافي به خدمات آب پرداخت كنند . به علاوه، آب فقط از يك لحاظ اقتصادي را نبايد ارزيابي شده باشد بلكه از جوانب اجتماعي و محيطي مورد ارزيابي قرار گيرد . در اين مورد، تشخيص ارزيابي قيمت و بهاي آب(هر دو مورد اجتماعي-اقتصادي و محيطي) براي قيمت‌گذاري مناسب و درست و تخصيص عادلانه آب لازم و ضروري است .

2- برنامه ريزي

·       افزايش مديريت جامع منبع آب با مناظر و چشم انداز‌هاي محلي

      مديريت جامع منابع آب يك روش مهم و كليدي در استفاده پايداراز آب است . با وجود اين روش مديريت جامع منابع آب به اجزاو بخشهاي ديگري و به نيازها و شرايط محلي  بستگي دارد .

·       تقويت مديريت وبرنامه ريزي استراتژيك

      چالشها در مديريت منابع آب مي تواند يك از راه‌هاي دستيابي جديد در برنامه‌ريزي استراتژيك و مديريت باشد كه مورد قبول دست اندركاران مديريت منابع آب قرار گرفته است 1مديريت و برنامه‌ريزي استراتژيك  درزمينه ساخت تغييرات داخلي سريع  به بخش آب كمك مي‌كند ولي  منابع زيادي جهت  موفقيت مديريت لازم است نياز به كمك هيئت حاكمه است كه  اغلب به  يك بصيرت ريشه‌دارمتكي است تا با شروط روشن به موضوعات تعريف شده دست‌يابدكه بصورت جداگانه  نسبتاً هدف مصصم براي هيئت حاكمه و حكومت ها است  .

·       اصلاح سازمان هاي وابسته به آب 

      سياست آب نبايد در مفاد و متن آب مطرح شود . آن بايد در ارتباط با سياست نواحي چون كاربري زمين , تامين غذا , حفاظت محيط , كاهش فقر مطرح شود و يك گروه ملي  براي تنظيم و بررسي سياست آب با مشاركت گروهاي مرتبط آب بايد در هر كشور ايجاد شود و لازم است اين نوع گروهها در سطح محلي نيز ايجاد شود .

3- مديريت و اجرا . 

·       تهيه منابع آب كافي و سيستم هاي بهداشتي

      منابع آب كافي و سيستم هاي بهداشتي از احتياجات ضروري براي مناطق هستند .توسعه و پيشرفت زيربناي خدماتي آب  بايد سرعت تغييرات جمعيتي را حفظ , و برنامه اي  فراهم بكند كه خدمات مورد نياز به تمام مردم  مخصوصاً فقرا فراهم شود.

·       برسي سياستهاي مديريتي تقاضا آب

      سياستهاي آب در صدد تامين آب براي تمام مردم متمركز شده است . با وجود اين , براي غلبه به كم آبي , آب ذخيره شده و نيز استفاده موثر از آب بايد توسعه داده شود و  سياست آب بايد با جهت نيازها تا اندازه اي با روش تامين سنتي آب  در جهت مديريت تطبيق داده شود 

• تخصيص منابع مالي كافي در بخش آب

      فقدان منابع مالي مانع عمده در اجراي سياستهاي آب است . بدون وجود يك بودجة‌ كافي، تامين آب و امكانات بهداشتي  بخصوص نمي‌تواند توسعه‌يافته باشد و يا خوب ادامه پيدا كند  براي اطمينان از تامين  منابع مالي ، معرفي قيمت بهبود سيستم ها و خصوصي‌سازي , راه‌حلهاي ممكن هستند، با اين پيش بيني هاي احتياطي براي  چنين خدماتي قيمتها بايد در حد استطاعت براي فقرا فراهم‌شده باشد . بخش دولتي بايد سوبسيدهاي جهت  تامين آب براي فقرا را تهيه بكند.

·       ترويج همكاري با شركت بخش خصوصي

      اساساً بخش عمومي بايد نقش اساسي در مديريت آب داشته باشد . همچنين  مشاركت بخش خصوصي بايد در مديريت آب تشويق شود .

·       تسهيل عدم تمركز

      قابل ذكراست كه عدم تمركز , برنامه‌ريزي و مديريت مؤثر را ترويج مي‌دهد و شركتها  را به وسيله شرايط مختلف تشويق مي‌كند.در بسياري از كشورها مديريت محلي آب بر عهده 14 نهاده محلي است , اما عدم تمركز بدون پايه هاي مالي شايسته و اجراي ظرفيت با عث كاهش  مزاياي عدم تمركز است و براي حمايت و تقويت مكانيزم عدم تمركز بايد افزايش ظرفيت مديريت محلي مورد توجه قرار گيرد .

·       ترويج و اجراي  مؤثر و كارآمد قوانين ومقررات كنترل  آلودگي آب

      در بسياري نواحي (كشورها) , تامين آب به قوانين ومقررات قبلاً وضع شده است ارتباط دارد , با وجود اين اجراي اين قوانين و مقرارت  اغلب ضعيف و بي نتيجه است . براي اتخاذ اقدامات محكم , قوانين  و مقررات  بايد تجديد نظر گردد و از لحاظ اجرايي پايه هاي محكم و قوي داشته باشد تا با تقويت چنين مكانيزمي تا توسعه,  اجراي آسان داشته باشد .

·       معرفي تكنولوژي و روشهاي مصرف حداقل آب در كشاورزي

      بخش كشاورزي يكي از راههاي كليدي در استفاده مطمئن و پايدار از آب است و برا ي ايجاد تعادل بين غذا و تامين آب با تكنولوژي و روشهاي توليد غذاها , كه متداول و رايج هستند به  حداقل آب مورد نيازمند است و بايد روشهاي بومي براي دخيره آب در فعاليتهاي كشاورزي و اندازه مصرف حداقل آب همچنين  روشهاي آبياري , چون آبياري قطره اي و تحت فشار , بايد مورد تشويق قرار گيرد .

·       آمادگي براي تامين حسارتهاي مصيبت هاي فاجعه آميز

      مصيبت‌هاي طبيعي اجتناب‌ناپذير هستند .براي ايجاد امنيت اساسي  در حوادث عير قابل كنترل بايد آماده بود و با ايجاد  شبكه‌ هاي كشوري , يا سيستم بيمة‌ ناحيه‌اي تا بتوان مصيبت ديدگان (از مصيبت هاي فاجعه آميز) را پشتيباني كرد .

• تهيه روشهاي اجراي

      روشهاي اجراي  بايد فقط در نواحي كه الويت دارد مورد توجه قرار گيرد در غير از اين , روشها و سياست ها كه عملكرد موثري نخواهد داشت .  براي مثال بهسازي در منابع آب بدون كنترل مناسب تقاضا آب صرفاً منتج به افزايش مصرف آب خواهد شد . حتي اگر يك روية‌ آبي ملي خوب و يك طرح عملي تدوين‌شده باشد  بدون اجراي عملي نمي‌تواند كاربرد باشد.قيمت‌گذاري آب بدون ارزيابي درست از ارزش آب باعث خواهد شد كه از دسترسي مردم فقير , به خدمات آب جلوگيري بكند.براي افزايش موثر مديريت آب , سياستها بايد اجرايي بوده باشد و برنامه نهيه شده مطابق با و يژگيها و شرايط محلي و ملي ويژه باشد .

4- تقويت و پشتيباني از اقدامات :

·       افزايش آگاهي عمومي و افزايش مشاركت همه گروهها  دراجراي فرايندهاي  تصميم‌گيري

      موضوع آب به دقت رفتار مردم , كساني كه از منابع استفاده مي كنند بستگي دارد . بدون درك وفهم مردم تشريح موضوع آب , سياستهاي اجرايي نمي تواند موثر باشد .مشاركت عمومي در تضمين توسعه  و پيشرفت جامع آب و مديريت برنامه ‌ريزي و اجرا , بسيار تعيين كننده است و براي  افزايش آگاهي در تمامي سطوح , گفتگو ميان گروهها دست اندركار آموزش داده شود  و از شيوه هاي مشاركتي حمايت گردد .

·       گسترش طرفيت ساختاري در سياستهاي اجرايي

    برنامه ريزي و مديريت نمي تواند درغياب كاركرد شايسته و مناسبت تكنولوژي كار موثري انجام دهد . براي مثال اغلب گزارشات بيان كننده اين است كه بعلت فقدان تكنولوژي مناسب براي نگهداري آب بهره برداري شده باعث مختل شدن استفاده مناسب خدمات آب در توسعه كشورها شده است بنابراين ايجاد ظرفيت براي تحت پوشش قرار دادن تمام جنبه هاي اجراي سياستها ضروري است.

5- همكاري منطقه اي و بين اللملي

·       ترويج همكاري منطقه اي و بيرون منطقه اي

      شناخت اشتراكات و اطلاعات درباره آب در سطح ناحيه‌اي و برون ناحيه‌اي , اقدامات  ملي ترويج خواهد داد. گردآوري و توزيع روشها در رابطه سياست آب و مديريت به اندازة‌ دانش فني مرتبط با مسائل آب در تسهيل كاهش تنش هاي محلي را مي‌تواند موثر باشد .

·       تشويق تكنولوژي ارتباطات 

      تكنولوژي ارتباطات بايد وضعيت اخير را توسعه دهد وشناخت تكنولوژي مناسب با شرايط محلي ضرورت دارد . درآسيا , زمينه  تكنولوژي و روش فني ,‌ بيشتر از آب در توليد غذا موثر است و يكي از بزرگترين نيازهاي ضروري است و برنامه هاي ايجاد ظرفيت دركنارتكنولوژي ارتباطات تاثير عمده         دارد .بنابراين  مساعدت مالي و تكنيكي , بويژه براي زير ساخت توسعه و مديريت خدمات آب بايد همچنان توسعه داده شود .

 مديريت حوزه روخانه بين المللي

      يابد همكاري مشترك در حوزه هاي  رودخانه بين‌المللي تشويق گردد ، همكاري و تشريك مساعي اعضا از قبيل كميته آب  بايد با برنامه هاي تهيه شده هماهنگي داشته باشد .

       در زمينه بافت ناحيه‌اي، توجه مخصوص  بايد به دو جنبه اجتماعي , در مديريت آب شامل : فقر , شهرنشيني شود  از آنجا كه مردم فقير تحت تاثير تمام جنبه هاي وابسته به بحران آب , شامل تهيه غذا , تامين آب آشاميدني و سيستم هاي بهداشتي و تخريبي محيطي قرار مي گيرند .در مناطق آسيا و آقيانوسيه تقريباً 70 درصد مردم فقير دنيا زندگي مي كننند , نيازهاي اين طبقه فقير بايد عمدتاً در توسعه آب و سياستهاي مديريتي منعكس شده باشد و سياست منطقه اي آب بايد در صدد تخفيف روش فقر باشد , همچنين مهاجرت و تغييرمكان‌هاي جمعيتي شديد  از نواحي روستايي به نواحي شهري  احتياج به  بررسي‌ سياستهاي رايج دارد و اين تغييرات جمعيتي از ساختار توسعه آب پيشي مي گيرد  و كم آبي و آلودگي تشديد مي كند , عاقبت موجب وخيم شدن فشار به منابع زمين و اكوسيستم آب شيرين مي شود . بنابراين امروزه تشريك مساعي و هماهنگي توسعه شهري و روستايي بعنوان كليدي براي تحقق بخشيدن به توسعه پايدار آينده در منطقه در آمده است . به علاوه , گسترش نواحي شهري تسريع يافته و تبديل زمينهاي كشاورزي و جنگل به نواحي شهري منجر به تغيير سيكل هيدرولوژي شده است . پس توسعه آب و سياستهاي مديريتي بايد همچنان تغيير كاربري زمين تثبيت كند .

هدف از سياست آب در سالهاي اخير معرفي طبيعت متنوع و نقش هاي آب مي باشد  و مذاكرات  بين المللي مناطق اصلي را براي عمل مشخص كرده است و راه حل , چگونگي اقدام براي جابجايي مردم و نحوه ارزش گذاري آب  جهت مصرف عادلانه مردم و محيط زيست مي باشد .

<references>        منابع

1- ADB 2001, “Water for All: The Water Policy of the Asian Development Bank”

2- ESCAP 2000, “State of the Environment in Asia and the Pacific Region 2000”

3- ESCAP 2001, “Selected Issues Relating to the Work of the Committee on Environment and    Natural Resources

4- Development: Improving Accesss to Water Supply and Sanitation Service in Asia and the Pacific” (E/ESCAP/ENRD(3)/2 August 3, 2001)

5- ESCAP/MCED(a) 2000,”Regional Action Programme for Environmentally Sound and Sustainable Development, 2001-2005”

 6- ESCAP/MCED (b) 2000, “Vision for the Twenty-first Century: Ministerial Declaration on Environment and Development in Asia and the Pacific”

7- UNEP 1999, Global Environment Outlook 2000, Earthscan Publications Ltd.

8- World Water Council, 2000, World Water Vision, Earthscan Publication Ltd.

9- WHO, World Health Report 1999

10-  WHO/UNICEF, Global Water Supply and Sanitation Assessment 2000 Report, 2000

11- World Resource Institute, World Resources 2000-2001

+ نوشته شده در  ۸۶/۰۱/۱۹ساعت 9:44  توسط ابوالفضل مددی  |  آرشیو نظرات

بابک قهرمان استقلال ایران از سلطه اعراب

بابک قهرمان استقلال ایران از سلطه اعراب

بابک در دهکده بلال آباد از بلوک میمد متولد شد توسط جاویدان به کوهستان بذ برد شد و بعد از برزگ شدن و مرگ جاویدان جانشین او شد و رهبری خرمدینان به عهده گرفت و با همکاری مسلمانان آذربایجان با سلطه اعراب مبارزه خود را آغاز کرد . اولین نبرد با اعراب در شهر مرند صورت می گیرد به شکست اعراب منجر می شود . سپس شهر اردبیل را فتح می کند . جهت مقابله با سپاه اعزامی و کمک به مردم همدان که علیه اعراب شوریده بودند سپاهی تحت فرماندهی یکی از فرماندهان (معاویه )خود به همدان گسیل می دارد که دربین راه تبریز و همدان از افشین فرمانده سپاه اعراب شکشت می خورد و بابک جهت جبر ان شکست سپاهیان خود سپاه دیگری تحت فرمانده ی عصمت به کمک معاویه می فرستد ولی او شکست خورده و کشته می شود . بدین ترتیب بابک نیز نروهای خودرا از ادبیل عقب کشیده به قلعه بذ بر می گردد . و افشین نیز تا نزدیکی قلعه پیشروی می کند و بابک نیز جهت دیافت نیروی کمکی به روه شرقی سفر می کند تا از روم درخواست نیروی کمکی می کند و عهدنامه ای با او امضاء می کند و به قلعه بذ بر می گردد. و افشین هم مدت هفت ماه در کنارهای قلعه اردو می زند و منتضر حمله بابک می شود ولی بابک از درگیری با سرباز می زند تا سرما و  زمستان سپاه او را از پا درآورد و معتصم که منتظر پایان کار بابک بود و خبری از پیروزی افشین به او نمی رسد و خلیفه سپاه دیگری تحت فرماندهی بغای کبیر که سردارترک بود به یاری افشین می فرستد و بغای کبیر از افشین می خواهد به بابک حمله کند ولی افشین سرباز از حمله به بابک خودداری می کند و بغای خود به تنهای به او حمله می کند و جهت نبرد به هشتادسر حرکت کرده ولی خود را درمحاصره سرخپوشان می بیند و از آنها شکست می خورد سپس بابنک در یک فرصت مناسب به افشین تاخته و او را تا اردبیل عقب می راند و افشین بعداز این واقعه بغای را مورد عتاب قرار می دهد و از او می خواهد که به بغداد رفته از خلیفه درخواست نیروی کمک کند . بعداز نبردهای متعدد افشین پسر بابک را به اسارت در می آورد و افشین جهت جنگ با بابک به روشهای اختفا کردن نیروهای خود در تنگه ها و دره ها می پرداخت و جهت به زانو درآوردن بابک دست به محاصره قلعه می زند و به دنبال شکست نیروهای بابک ، بابک جهت نجات نیروهای محاصره شده خود درخواست ملاقات باافشین را می کند و افشین نیز دستور توقف جنگ راصادر می کند و افراد محاصره شده توسط اعراب به سوی قلعه بابک برمی گردند . از بابک نامید می شوند ولی بابک به انها گفت من هرگز به انها تسلیم نمی شوم بلکه می خواستم با این حیله شمارا نجات دهم سپس بابک به نیروهای خود دستور داد که لباس عادی بپوشند ومثل همه کشاورزان به روستاها و شهرهای خود بازگردند و سپس خود همراه با همسر و معاویه راهی ارمستنان شدند تا از روم کمک بخواهند ولی در ارمستنان به علت خیانت سهل که کدخدای ده بود به دستهای اعراب افتادندو به سامرا متقل شدند و معتصم دستور داد دستهای او را قطعه کنند و افشین نیز به پاداش این پیروزی خلیفه حکمران حلوان تا آذربایجان شد و بدین ترتیب به زندگی قهرمان استقلال ایران توانسته بود طی بیش از 20 سال پرچم مبارزه را برافراشته بود پایان دهند و این قهرمان ایران که در آذربایجان و به کمک مردم آن و با تکیه بر سلسله جبال سهند و سبلان  شهید راه استقلال ایران گردید و راه مبارزه را به ایران نشان داد و که بعداز گذشت 3 قرن ایران موفق شدند که بر اعراب پیروز شوند و تحت فرماندهی احمد بویه وارد بغداد شوند و شعار ایرانیان که بعداز مسلمان شدن شان ، اشهد ان علی ولی ا.. و حی الاالخیر العمل بود بر مساجد بغداد بخوانند و نزدیک به 2.5 قرن اعراب را زیر سلطۀ خود نگه دارند و آرامگاه حضرت علی وحضرت امام حسین و سایر ائمه را بسازند ،که یادشان گرامی باد .

گردآوری :

ابوالفضل مددی – کارشناس ارشد جغرافیا          

+ نوشته شده در  ۸۶/۰۱/۱۹ساعت 9:23  توسط ابوالفضل مددی  |  آرشیو نظرات